Sulama Tasarımı İpucu: İklim ve Sulama Gereksinimleri
“Bitkilere ne kadar su uygulanmalıdır?” ve “Sistemin ne kadar sık ve ne kadar süre boyunca çalışması gerekir?” sorularını cevaplamak için çeşitli etmenlerin incelenmesi gerekir.
Yerel iklim, bitkilerin iyi şekilde gelişmesini sağlamak için gerekli su miktarını etkileyen ana etmenlerden biridir.
Bitki su gereksinimine su kaybı dahildir:
- toprak ve toprak yüzeyinden buharlaşarak atmosfere karışma
- bitki tarafından kullanılan su miktarı olan terleme
- bunların birleşimi buharlaşma ve terlemedir (ET)
ET, referans buharlaşma ve terleme anlamına gelir ve belirli bir iklimde bitkiler için su kullanımının maksimum ortalama oranıdır. Referans evapotranspirasyon oranı, bir bitki katsayısı ile çarpılarak, belirli bir bitki veya çim için ET oranı elde edilir.
Su gereksinimleri için kaba bir kılavuz ve belirli bir bitkiye uyarlanmamış olsa da aşağıdaki tablo ve Sulama Tasarım Kılavuzunun Teknik Veriler bölümü proje için gidişatı belirlemeye yardımcı olacaktır. Tasarım aşamasında, en yoğun sezonun (yaz zamanı) ET oranlarını karşılayabilen bir sulama sistemi sağlamak istiyorsunuz.
Aşağıdaki tabloda, belirli bir iklim türü için su kullanım oranının etkileyen etmenlere dikkat edin. Üç “Soğuk”, “Ilık” ve “Sıcak” kategorisi sıcaklığın su kullanımında etkisi olduğunu gösteriyor. İklim ne kadar sıcak olursa o kadar fazla su kaybı bekleniyor. Diğer ana etmenler nemlilik ve rüzgâr hızı. Hava nemliyse buharlaşma ortalama sıcaklığı aynı ancak daha kuru olan bir iklime göre daha düşük olur.
İklim PET Oranı (olası buharlaşma ve terleme)
| İklim | Günlük İnç (milimetre) Oranı |
| Soğuk, Nemli | 0,10 - 0,15 inç (3 - 4 mm) |
| Soğuk, Kuru | 0,15 - 0,20 inç (4 - 5 mm) |
| Ilık, Nemli | 0,15 - 0,20 inç (4 - 5 mm) |
| Ilık, Kuru | 0,20 - 0,25 inç (5 - 6 mm) |
| Sıcak, Nemli | 0,25 - 0,30 inç (6 - 8 mm) |
| Sıcak, Kuru | 30 - 0,45 inç (8 - 11 mm) “en kötü durum” |
| Soğuk = 70 °F (21 ˚C) altında, yaz ortası ortalama yükseklik olarak | |
| Ilık = 70 °F ve 90 °F (21 ˚C ve 32 ˚C) arasında, yaz ortası yükseklik olarak | |
| Sıcak = 90 °F (32 ˚C) üzerinde | |
| Nemli = %50’nin üzerinde, ortalama yaz ortası bağıl nem olarak [kuru = %50’nin altında] | |
Tabloya göre, “Soğuk, Nemli” bir iklimin inç (milimetre) cinsinde ET oranı 0,10 - 0,15 inç (3 - 4 mm) günlük su gereksinimi şeklindedir. Ölçeğin üst ucunda, “Sıcak, Kuru” iklimin oluşturduğu gereksinim günlük 0,30 - 0,45 inçtir (8 - 11 mm). Bu rakamlar, ortalama bir yaz ortası gününde bu iklim türleri için yapılan kaba tahminlerdir.
Projenizin bulunduğu iklimi belirlemeye yardımcı olması için, PET tablosunun altında listelenen “Sıcak”, “Ilık” veya “Soğuk” notlarına başvurun. Listelenenler arasında ayrıca “Nemli” ve “Kuru” sınıflandırmalarını oluşturan nemlilik aralıkları da bulunmaktadır.
Bir sulama sistemi her zaman “en kötü durum” koşulunda proje için yeterli sulamayı yapacak şekilde tasarlanmalıdır. Bu genellikle, ortalama günlük sıcaklığın yetişme sezonu için en yüksek değerde veya buna yakın olduğu ya da nemlilik ortalamasının en düşük yüzdelerde olduğu zaman olan yaz ortasıdır. Elbette bu aşırı koşulların birleşimi en yüksek düzeyde su gereksinimini oluşturur. Projenizin bulunduğu alan için iklim türünü belirlediğinizde, projenize yönelik gereksinim olarak, söz konusu iklim türü için ET aralığının üst kısmında listelenen “en kötü durum” koşulunu, en yüksek sayıyı kullanın.
Sulama sistemlerinin temel tasarımına ilişkin adım adım süreç için Peyzaj Sulama Tasarım Kılavuzuna başvurun. Bu kılavuz, temel hidrolik sistemi anlamadan nihai sulama planını hazırlamaya kadar faydalı bilgiler sağlar.